Polityka prywatności oraz Cookies

FUNDACJA POMOCY PRAWNEJ "TEMIDA"

Aktualności / BLOG

Często zdarza się, że konsumenci, podpisując umowę, nie mają możliwości jej negocjowania. Takie umowy można spotkać m.in. w bankach, w zakładach ubezpieczeń, czy też w biurach podróży.

Niektórzy przedsiębiorcy, wykorzystując swoje doświadczenie w funkcjonowaniu w realiach rynkowych oraz brak wiedzy konsumentów, umieszczają różne pułapki w regulaminach, formularzach i umowach. Z tego powodu ustawodawca stara się chronić konsumentów, wprowadzając zakaz tworzenia regulacji, które by w sposób rażący naruszały interesy konsumenta.

Zapewne każdy z nas chociażby raz słyszał określenie „niedozwolone klauzule umowne”, ale czym one tak naprawdę są?

Kodeks cywilny stanowi, że niedozwolone klauzule to postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, nieuzgodnione indywidualnie, kształtujące jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (art. 385¹ k.c.) Natomiast to są jedynie ogólne cechy, właściwe dla danych postanowień. Na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów można znaleźć jawny rejestr, zawierający konkretne postanowienia, które zostały w przeszłości uznane za niedozwolone. Nie zmienia to faktu, iż w każdym oddzielnym przypadku sąd ocenia in concreto, czy w danej sytuacji określone postanowienie może być uznane za niedozwolone.

Zatem co można zrobić w takim przypadku? Jeśli dostrzegliśmy takie postanowienie przed podpisaniem umowy, powinniśmy zwrócić się do przedsiębiorcy i poinformować go, że przedstawiona przez niego umowa zawiera postanowienie niedozwolone. W przypadku gdy nie wyraża on zgody na zmianę kwestionowanych punktów kontraktu, najlepiej zmienić kontrahenta.

Natomiast, jeśli jest już po fakcie i umowa została podpisana, warto wiedzieć, że takie postanowienia nie wiążą konsumenta z mocy prawa. Jeżeli przedsiębiorca nie przychyli się do tego stanowiska, możemy zwrócić się do sądu powszechnego o uznanie danego postanowienia za niewiążące.

Konsument może również powiadomić Prezesa UOKiK o podejrzeniu stosowania przez przedsiębiorcę niedozwolonego postanowienia wzorca umowy.

Możliwe jest także skorzystanie z pomocy miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów albo jednej z finansowanych z budżetu państwa organizacji konsumenckich, np. Stowarzyszenia Konsumentów Polskich czy Federacji Konsumentów.

Dobrą praktyką jest również regularne odwiedzanie strony internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i  Konsumentów.

Vladlena Kaufman