Mapa strony:
FUNDACJA POMOCY PRAWNEJ "TEMIDA"
ul. Smolki 8/5, 30-513 Kraków
tel.: +48 530 767 388
e-mail: kontakt@fundacjatemida.pl
KRS: 0000757063
NIP: 6793176782
REGON: 381798623
nr rachunku bankowego:
42 1140 2004 0000 3202 7946 4463
Jesteśmy najlepsi
Aktualności
Aenean sagittis mattis purus ut hendrerit. Mauris felis magna, cursus in venenatis ac, vehicula eu massa. Quisque nunc velit, pulvinar nec iaculis id, scelerisque in diam. Sed ut turpis velit. Integer dictum urna iaculis vestibulum finibus. Etiam tempus dictum rhoncus. Nam vel semper eros. Ut molestie sit amet sapien vitae semper. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas.
Aktualności / BLOG
Przedawnienie długu to instytucja przewidziana w kodeksie cywilnym, zgodnie z którą dłużnik po upływie danego okresu czasu będzie mógł skutecznie uchylić się od zapłaty długu. Główny cel przedawnienia sprowadza się do usunięcia stanu niepewności prawnej w sytuacji, gdy uprawniony przez bardzo długi czas nie wykonuje swoich praw podmiotowych i nie realizuje przysługujących mu roszczeń.
Po upływie okresu przedawnienia dotychczasowy dług staje się tzw. zobowiązaniem naturalnym. Oznacza to, iż dług nie wygasa wraz z upływem terminu przedawnienia i nadal istnieje, jednakże próba wyegzekwowania go na drodze sądowej może okazać się bezskuteczna w momencie, gdy dłużnik podniesie zarzut przedawnienia roszczenia. Kluczowe znaczenie ma zatem aktywność po stronie dłużnika, polegająca na powołaniu się na zarzut przedawnienia w toku postępowania przed sądem.
Przykład: Jan Kowalski wniósł do sądu pozew o zapłatę należności wynikających z zawartej umowy sprzedaży od Jana Nowaka celem wyegzekwowania swojego długu, jednakże uczynił to po upływie okresu przedawnienia. W trakcie postępowania sądowego Jan Nowak podniósł zarzut przedawnienia. W takim wypadku sąd oddali powództwo Jana Kowalskiego.
Odmiennie kształtują się regulacje w sporze pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Ustawodawca chcąc chronić konsumenta jako słabszą stronę stosunku prawnego w sporze pomiędzy nim a przedsiębiorcą, uznał, iż po upływie terminu przedawnienia przedsiębiorca nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego mu przeciwko konsumentowi (art. 117 §21 kodeksu cywilnego).
Przykład: Jan Kowalski prowadzący działalność gospodarczą zawarł umowę sprzedaży telewizora z Janem Nowakiem (będącym konsumentem). Jan Kowalski po upływie okresu przedawnienia wystąpił z pozwem o zapłatę przeciwko Janowi Nowakowi. Sąd z urzędu oddali powództwo Jana Kowalskiego i nie będzie konieczne podniesienie zarzutu przedawnienia przez Jana Nowaka.
Przepis art. 118 kodeksu cywilnego określa ogólne terminy przedawnienia, zgodnie z którym jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
W przytoczonym przepisie określono ogólny termin przedawnienia, mający zastosowanie w każdym przypadku, gdy dane uprawnienie jest objęte zakresem zastosowania przepisów Kodeksu cywilnego o przedawnieniu, a ustawodawca nie wskazał innego terminu. Przepis zawiera również odmienne terminy, przyjmując 3-letni termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe oraz dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Inne terminy przedawnienia zawarto w licznych przepisach szczególnych zarówno w kodeksie cywilnym jak i innych ustawach. Należy wskazać, iż każdy przepis określający termin przedawnienia odmiennie niż art. 118 kodeksu cywilnego jest wobec niego przepisem szczególnym i wyłącza jego zastosowanie.
W związku z nowelizacją Kodeksu cywilnego w 2018 r. zostało do art. 118 kodeksu cywilnego dodane zdanie drugie, zgodnie z którym „koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata”. Norma ta ma zastosowanie zarówno do terminów określonych w art. 118 kodeksu cywilnego, jak i do terminów oznaczonych w przepisach szczególnych. Sformułowanie, zgodnie z którym „koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego”, należy rozumieć jako przesunięcie w czasie każdego terminu przedawnienia, którego koniec przypada w dniu innym niż 31 grudnia. Przesunięte w ten sposób terminy ulegają przedłużeniu, a przy tym znacznemu zróżnicowaniu, gdyż długość terminu zależna jest od tego, w którym dniu roku kalendarzowego termin rozpoczął bieg (np. 2-letni termin rozpoczęty 1 stycznia będzie trwał prawie 3 lata).
W kolejnych częściach tematyki związanej z instytucją przedawnienia, przestawimy przepisy szczególne, które określają inne terminy przedawnienia niż 3 i 6 letnie, kiedy dochodzi do przerwania i zawieszenia biegu przedawnienia oraz konsekwencje jakie się z tym wiążą.
adw. Wojciech Półtorak
